Egzamin na patent żeglarski. Co warto wiedzieć.

Jak wygląda egzamin na patent żeglarski?

Aby uzyskać patent żeglarza jachtowego, który jest wymagany by żeglować jachtami o długości powyżej 7,5 m konieczne jest zdanie egzaminu. Jest to egzamin państwowy w czasie, którego sprawdzana jest wiedza teoretyczna i praktyczna. Aby otrzymać upragniony patent konieczne jest zdanie obu tych części w czasie jednego egzaminu. Dowiedz się jak wygląda taki egzamin by lepiej się do niego przygotować!

Kto może przystąpić do egzaminu na patent żeglarza jachtowego?

Aby przystąpić do egzaminu konieczne jest ukończenie 14 roku życia najpóźniej w dniu egzaminu. Warunek ten jest weryfikowany na etapie zapisu. Ponadto osoby niepełnoletnie muszą posiadać pisemną zgodę rodzica lub opiekuna prawnego. 

Formalnie ukończenie kursu przed egzaminem nie jest wymagane. Natomiast każdy instruktor poradzi, że najlepszą drogą do zdobycia patentu jest przejście szkolenia na patent żeglarza jachtowego pod okiem wykwalifikowanej kadry. To pozwoli nauczyć się prawidłowego i bezpiecznego wykonywania manewrów i osiągnąć poziom pozwalający na spokojne przystąpienie do egzaminu

Zapisy na egzamin żeglarski

Każdy egzamin na patent odbywa się według podobnego scenariusza określonego przepisami państwowymi. Po pierwsze do takiego egzaminu należy się zapisać u Komisji Egzaminacyjnej. Trzeba posiadać ze sobą dokument tożsamości, na podstawie którego dokonywany jest zapis. Na tym etapie pobierana jest też opłata egzaminacyjna. Wynosi ona 250 zł w przypadku egzaminu na patent żeglarza jachtowego. Połowę tej kwoty zapłacą osoby w wieku do 26 lat, które się uczą pod warunkiem okazania aktualnej legitymacji szkolnej lub studenckiej. 

Co zabrać ze sobą na egzamin:

• dowód osobisty lub inny dokument tożsamości
• opłatę za egzamin (250 zł/125 zł)
• ważną legitymację szkolną / studencką (osoby do 26 roku życia)
• zgodę rodziców/opiekunów na uprawianie żeglarstwa (osoby niepełnoletnie)
• długopis 

Po zapisaniu na egzamin wszystkich uczestników, Komisja Egzaminacyjna rozpoczyna egzamin i omawia jego plan. Od tego momentu do jego zakończenia uczestnicy nie mogą oddalać się poza określone miejsce egzaminu (teren ośrodka czy portu). Egzamin składa się z dwóch części - teoretycznej i praktycznej. Nie ma możliwości przystępowania tylko do jednej z nich - oznacza to, że nie można najpierw podejść tylko do teorii, a do praktyki w innym miejscu i czasie. 

Teoria na egzaminie na patent

Wiedza teoretyczna sprawdzana jest na egzaminach w formie testu jednokrotnego wyboru. Składa się on z 75 pytań ułożonych indywidualnie przez każdą komisję egzaminacyjną. Nie istnieje pula możliwych pytań jak w przypadku egzaminu na prawo jazdy. Co więcej każda komisja ma obowiązek utrzymywać pytania w tajemnicy - nie można więc ich znaleźć np. w Internecie. Na rozwiązanie testu na żeglarza jachtowego uczestnicy mają 90 minut, a żeby go zaliczyć trzeba zdobyć minimum 65 punktów.

W czasie testu na salę egzaminacyjną nie można wnosić żadnych pomocy takich jak podręczniki czy notatki, a korzystanie z telefonów jest zabronione. Warto natomiast w czasie pisania skorzystać z możliwości narysowania sobie czegoś na pustej kartce - np. zrobienie rysunku do pytania. 

Część praktyczna egzaminu żeglarskiego

Drugą częścią jest praktyka czyli manewrowanie jachtem zarówno na żaglach jak i na silniku. W czasie egzaminu na jachcie mogą znajdować się wyłącznie osoby, które przystępują do tego egzaminu. Każda osoba oceniana jest na egzaminie zarówno jako osoba siedząca za sterem, wykonująca manewry, dowodząca załogą i wydająca komendy, jak i jako członek załogi wykonujący polecenia. Trzeba zatem nie tylko umieć wykonać zadania przydzielone przez egzaminatora, ale też potrafić obsługiwać wszystkie stanowiska na jachcie i znać komendy żeglarskie. 

Manewry do wykonania przydziela osoba prowadząca egzamin z puli manewrów wymienionych w rozporządzeniu. Mogą to być: zwroty przez sztag i przez rufę, ustawienie jachtu w dryfie, podejście i odejście do boi, podejście i odejście od nabrzeża, alarm “człowiek za burtą” czy kotwiczenie. Każdy ze zleconych manewrów musi zostać wykonany bezpiecznie i skutecznie. Jeśli coś nie pójdzie po naszej myśli mamy też możliwość jednokrotnego poprawienia manewru. 

Wyniki i zakończenie egzaminu

Wyniki egzaminu podawane są w czasie zakończenia egzaminu. A osoby, które zdadzą obie części otrzymują zaświadczenie o zdaniu egzaminu. Z tym zaświadczeniem za pośrednictwem Polskiego Związku Żeglarskiego składamy wniosek o wydanie patentu żeglarskiego. 

Jeśli zaliczymy tylko jedną część to niestety wynik całego egzaminu jest negatywny. Do kolejnego egzaminu możemy przystąpić bez konieczności powtarzania kursu żeglarskiego innym miejscu lub terminie. Trzeba pamiętać tylko, że czeka nas ponowne przejście całej procedury czyli zarówno pisanie teorii jak i zaliczanie praktyki.

Kto może prowadzić egzaminy na polskie patenty żeglarskie?

Do kwestii egzaminów warto wspomnieć jeszcze o tym kto może takie egzaminy przeprowadzać. Zgodnie z aktualnymi przepisami egzaminy na polskie patenty prowadzi Polski Związek Żeglarski oraz podmioty upoważnione do tego przez Ministerstwo Sportu i Turystyki. Osoby będące członkami Komisji Egzaminacyjnych muszą być zatwierdzone przez w.w. organy. Dodatkowo przepisy wyraźnie zaznaczają, że egzaminatorem danej grupy nie może być osoba, która brała udział w ich szkoleniu. Zatem na egzaminie zawsze powinna oceniać Was obca osoba. 

Podstawę prawną do przeprowadzania egzaminów stanowi Rozporządzenie Ministra Sportu i Turystyki z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie uprawiania turystyki wodnej, a wymagania co do ośrodków egzaminacyjnych znajdziemy w Rozporządzeniu Ministra Sportu i Turystyki oraz Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 22 maja 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków uzyskiwania upoważnienia do przeprowadzania egzaminu potwierdzającego posiadanie odpowiedniej wiedzy i umiejętności z zakresu żeglarstwa oraz warunków kadrowych i organizacyjnych koniecznych do przeprowadzania tego egzaminu. 

tekst: Dobrochna Nowak