Shantaż
Ogonki / Port Ognisty Ptak / 21:00
Coraz bardziej popularnym stają się zabiegi samorządów zmierzające do odrestaurowania choć częściowego dawnych zamków krzyżackich. Kilka lat temu Kętrzyn odnowił swój zabytkowy obiekt. Szczytno odsłoniło i odrestaurowało ruiny własnej twierdzy. Teraz do podobnego zadania przymierza się Pisz.
Tam co prawda zamek odbudowano zaraz po II wojnie światowej, jednak kilka lat temu zabytkowy obiekt przeszedł gruntowną modernizację. Jest jednak przykładem jak rekonstruować tego typu zabytki.
Krzyżacki zamek w Kętrzynie został zniszczony w 1945 roku przez armię czerwoną wraz z miastem. Zamek odbudowano w latach 1964-1966 staraniem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Olsztynie i ze środków Ministerstwa Kultury i Sztuki. Sama odbudowa nie przywróciła jednak zamkowi wyglądu sprzed zniszczeń, ale sięgnęła dalej regotycyzując go. W drugiej połowie XVII w. przebudowano bowiem zamek m.in. rozbierając górną kondygnację skrzydła północnego wraz z ozdobnymi gotyckimi szczytami i wyrównując w ten sposób wszystkie trzy skrzydła.
Jak informuje Fundacja „Rekonstrukcje i Odbudowy”, o powojennej odbudowie zamku w Kętrzynie opowiadał dr inż. arch. Wojciech Wółkowski na niedawnej konferencji "Odbudować, zmienić, zachować? Zamki w krajobrazie Polski", w referacie pt. "Czy analogia może być podstawą do fizycznej ,,rekonstrukcji'' historycznej budowli lub jej części".
- Polscy konserwatorzy odbudowując zamek w Kętrzynie uciekli się do użycia analogii. Analogia, nie traktowana jako rekonstrukcja, tylko neutralne uzupełnienie, które pasuje i nie gryzie się z zachowanym obiektem jest jedną z dróg - mówił Wółkowski.
Zamek w Kętrzynie w drodze wielokrotnych przebudów stracił górę głównego domu zamkowego. Aby wyobrazić sobie ten najważniejszy element budowli Conrad Steinbrecht (niemiecki architekt i konserwator żyjący na przełomie XIX/XX w.) narysował szkic odwołujący się do zamku Saalau na terenie obecnego obwodu królewieckiego, na północ od Kętrzyna.
W 1945 armia radziecka spaliła zamek, który odbudowano w latach 60-tych XX wieku. Przy odbudowie Państwowe Pracownie Konserwacji Zabytków sięgnęły do wzorca zamku w Saalau. Zaczerpnięto z niego też tynkowany fryz, który wykonano pod oknami domu głównego. Zastosowano inną cegłę stąd nie można mieć wątpliwości, że szczyty są elementami dodanymi. Nie ma kontrowersji.
Ruiny zamku krzyżackiego, które można było oglądać do momentu rozpoczęcia inwestycji to jedynie fragment całego kompleksu, bo najważniejsze pod względem historycznym i architektonicznym elementy do tej pory ukryte były pod ziemią. Najistotniejszym więc elementem całego projektu pod kątem odwiedzających było wydobycie ich i wyeksponowanie: skrzydła wschodniego z przejazdem bramnym, wieży południowo-wschodnia czy murów obronnych.
Wydobycie ruin na powierzchnię to jednak nie wszystko. Być może nawet ważniejszym elementem rewitalizacji zamku krzyżackiego w Szczytnie jest zabezpieczenie przed działaniem różnic temperatur, opadów czy wiatru odkrytych części murów. Tym bardziej, że w trakcie prac na światło dzienne wydobyto kilka niezwykle ciekawych elementów architektonicznych. Odkryto m.in. fragmenty średniowiecznych przejść pomiędzy pomieszczeniami piwnic skrzydła północnego i południowego oraz pozostałości piwniczki na amunicję.
W Piszu chcą również skorzystać na promocji ruin zamku krzyżackiego. Jak informuje samorząd tego miasta, ponownie trwają badania archeologiczne w strefie dawnego zamku krzyżackiego.
Obecnie jedynymi pozostałościami zabytku są fragmenty muru w parku nad Pisą. W 2004 r. na terenie, na którym niegdyś stała potężna krzyżacka twierdza, prowadzone już były prace archeologiczne mające na celu próbę ustalenia dokładnych rysów zamku.
- Mówi się, że „zamek piski, gdyby przetrwał, byłby jednym z najstarszych i najcenniejszych zabytków architektury gotyckiej na Warmii i Mazurach i że miasto za wszelką cenę powinno eksponować ruiny zamku, bo to wielka szansa dla Pisza” – podkreśla samorząd miasta Pisza.
Serwis mazury24.eu nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy i opinii. Prosimy o zamieszczanie komentarzy dotyczących danej tematyki dyskusji. Wpisy niezwiązane z tematem, wulgarne, obraźliwe, naruszające prawo będą usuwane.
Artykuł nie ma jeszcze komentarzy, bądź pierwszy!